Yanvarın 30-da Bakı Apellyasiya Məhkəməsində "MeydanTV işi" üzrə həbs olunmuş jurnalist Aytac Əhmədovanın (Tapdıq) şikayətinə baxılıb.

Hakim Elbəyi Həsənovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə jurnalist barəsində seçilmiş həbs-qətimkan tədbirini ev dustaqlığı ilə əvəzlənməsi haqqında vəsatətin Xətai rayon Məhkəməsində təmin edilməməsi ilə bağlı qərardan şikayətə baxılıb.

Vəkil Cavad Cavadov bildirib ki, şikayət təmin edilməyib: "Aytac Tapdıq özü də məhkəmədə iştirak edib. O bildirdi ki, 10 ildən çoxdur MeydanTV ilə əməkdaşlıq edir və onun həbsi sırf jurnalist fəaliyyətinə görədir. Biz də hesab edirik ki, burada Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 18-ci (Hüquqlarla bağlı məhdudlaşdırmalardan istifadənin hədləri) maddəsinin pozuntusu açıq-aşkardır. Obyektiv əsaslar olsa da, istintaq və məhkəmələr onun barəsində həbslə bağlı olmayan qətimkan tədbiri seçmirlər".

Vəkil qeyd edib ki, məhkəmə qərarından Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə şikayət veriləcək.

24 yanvar

Jurnalist Aysel Umudova da evə buraxılmadı

"MeydanTV işi" üzrə həbs olunmuş jurnalist Aysel Umudova ev dustaqlığına buraxılmayıb.

Vəkil Aqil Layıc bildirib ki, A.Umudovanın ev dustaqlığına buraxılması ilə bağlı Xətai rayon Məhkəməsinə müraciət etmişdi və məhkəmə bu gün, yanvarın 24-də vəsatəti təmin etməyib: "Biz bilirdik ki, qərar belə olacaq. Sadəcə bu bir prosedurdur ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə müraciət etməyimiz üçün ondan keçməliyik".

Müdafiə tərəfindən bildirildiyinə görə, A.Umudova məhkəməyə heç vaxt istintaqdan yayınmadığını, şahidlərə təsir etmədiyini deyib, ona görə də onu həbsdə saxlamağa əsas yoxdur: "O şərləndiyini bildirib, həbsini jurnalistika fəaliyyətinə bağlayır".

23 yanvar

Məhkəmə jurnalist Aytac Tapdığı da ev dustaqlığına köçürməkdən imtina edib

Yanvarın 23-də Bakının Xətai rayon Məhkəməsi MeydanTV ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirilən jurnalist Aytac Tapdıqın ev dustaqlığına köçürülməsi haqqında vəsatəti təmin etməyib. Bu barədə vəkil Cavad Cavadov bildirib.

Müdafiə tərəfi hesab edir ki, jurnalistin həbsdə saxlanması üçün əsas yoxdur, ona qarşı irəli sürülmüş qaçaqmalçılıq ittihamları uydurmadır.

A.Tapdıq özü jurnalist fəaliyyətinə görə təqib edildiyini bildirib. Müdafiə tərəfi jurnalisti ev dustaqlığına və ya girov əvəzində azadlığa buraxmağı xahiş edib. Lakin məhkəmə onu həbsdə saxlayıb.

17 yanvar

'MeydanTV işi' üzrə həbs olunan jurnalistlərin şikayəti təmin edilməyib

"Meydan" televiziyası ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirilən jurnalistlərdən Aynur Qəmbərova (Elgünəş) və Natiq Cavadlının həbs-qətimkan tədbirinin ev dustaqlığı ilə əvəzlənməsi ilə bağlı vəsatəti təmin olunmayıb.

Vəkil Elçin Sadıqovun verdiyi məlumata görə, müdafiə tərəfindən verilmiş vəsatət yanvarın 17-də Xətai rayon Məhkəməsində baxılıb.

Vəkil qeyd edib ki, məhkəmədə A.Qəmbərova jurnalist fəaliyyətinə görə həbs olunduğunu deyib və həbsini siyasi motivli adlandırıb.

E.Sadıqov bildirib ki, məhkəmə qərarından apellyasiya şikayəti veriləcək.

Ötən il dekabrın 8-də Xətai rayon Məhkəməsində "MeydanTV işi" ilə bağlı saxlanılanların məhkəmə prosesi keçirilib. Məhkəmə Aynur Elgünəş (Qənbərova), Aytac Tapdıq (Əhmədova), Natiq Cavadlı, Xəyalə Ağayeva, Aysel Umudova, Ramin Cəbrayilzadə (Deko) və Ülvi‌ Tahirov barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Onlar Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, bir qrup şəxs tərəfindən əlbir törədildikdə) maddəsi‌ ilə ittiham olunurlar.

Jurnalistlərin hamısı "qaçaqmalçılıq" ittihamını rədd edib və cinayət işini jurnalist fəaliyyətləri ilə əlaqələndiriblər. Onlar dekabrın 6-da saxlanmışdılar.

Xatırlatma

Ümumilikdə 2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Amma onların hamısı ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər. Sonradan onlardan bir çoxunun ittihamı ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 300-dən çox siyasi məhbus var.

Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir. Onların deməsinə görə, həmin siyahılarda yer alanlar sırf törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

İsveç mediasının yaydığı xəbərə görə, 38 yaşlı iraqlı qaçqın Salvan Momika yanvarın 29-u axşam saatlarında Stokholm şəhərinin Södertelye bölgəsindəki mənzilində güllələnib.

Stokholm polisi verdiyi açıqlamada hadisə ilə bağlı beş nəfərin saxlanıldığını bildirib.

İsveçdə yaşayan Momika 2023-cü ildə bir neçə dəfə antiislam aksiyası təşkil edib. Bu aksiyalardan birində o, Stokholm mərkəzi məscidinin qarşısında İslamın müqəddəs kitabını yandırıb. Bu hadisə Müsəlman ölkələrində ciddi qəzəbə səbəb olub. İsveçin Bağdaddakı səfirliyi iki dəfə hücuma məruz qalıb, İsveç səfiri diplomatik böhran fonunda ölkədən çıxarılıb.

2023-cü ilin avqustunda İsveçin təhlükəsizlik xidməti Quranın yandırılmasından sonra ölkənin prioritet hədəfə çevrildiyini əsas gətirərək terror təhlükəsi səviyyəsini beş ballıq şkala üzrə dördə qaldırıb.

İsveç hökuməti bu hərəkətləri pisləsə də, ölkədə ifadə və toplaşmaq azadlığının konstitusiya ilə qorunduğunu vurğulayıb. Bununla belə, isveçli prokurorlar kontekstdən və hadisə zamanı verilən açıqlamalardan asılı olaraq, belə hərəkətlərin "etnik qrupa qarşı nifrət təbliğatı" kimi də qiymətləndirilə biləcəyini bəyan edib.

S.Momikanın işi digər bir etirazçı Salvan Nacem ilə birgə məhkəmədə idi və yanvarın 30-da məhkəmə qərar çıxarmalı idi. Stokholm məhkəməsi açıqlama yayaraq bildirib ki, məhkəmə hökmü təqsirləndirilən şəxslərdən birinin ölməsi səbəbi ilə təxirə salıb.

Vaşinqton şəhər hava limanı yaxınlığında, Potomak çayı üzərində sərnişin təyyarəsinin hərbi helikopterlə toqquşması ilə əlaqədar ərazidə genişmiqyaslı axtarış-xilasetmə əməliyyatı aparılır.

ABŞ Federal Aviasiya Administrasiyası (FAA) hadisənin yerli vaxtla saat 21:00 radələrində baş verdiyini bildirib.

"CBS News" qəza yerində işləyən polisə istinadən xəbər verir ki, sudan 18 cəsəd çıxarılıb. Mənbənin sözlərinə görə, fəlakət nəticəsində sağ qalan hələ tapılmayıb.

Ronald Reyqan Milli Hava Limanından bütün qalxış və enişlər dayandırılıb.

Helikopterlə toqquşan təyyarənin "Bombardier" olduğunu açıqlayan FAA əlavə edib ki, təyyarə Kanzas ştatının Uiçito şəhərindən havaya qalxıb. O, eniş üçün yaxınlaşan zaman "Sikorsky H-60" helikopteri ilə havada toqquşub.

"American Airlines"in məlumatına görə, təyyarədə 60 sərnişin və dörd heyət üzvü olub.

"Sikorsky H-60 (Blackhawk)" helikopterində isə üç hərbçinin olduğu bildirilir.

Təyyarədə dünya çempionları da olub

Vaşinqtonda Potomak çayı üzərində sərnişin təyyarəsi ilə hərbi helikopterin toqquşması nəticəsində ölənlər arasında fiqurlu konkisürmə üzrə rusiyalı dünya çempionları Vadim Naumov və həyat yoldaşı Yevgeniya Şişkovanın da olduğu bildirilir.

1994-cü il Dünya Çempionatında cütlükdə qızıl medal qazanan Naumov və Şişkova idmançı karyeralarını bitirdikdən sonra Birləşmiş Ştatlara köçərək məşqçi fəaliyyətinə başlayıblar.

Onların 23 yaşlı oğlu Maksim ABŞ vətəndaşıdır və beynəlxalq yarışlarda Birləşmiş Ştatları təmsil edir. O, 2020-ci ildə gənclər arasında ABŞ çempionu olub.

"Gürcü arzusu" partiyası Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) fəaliyyətini dayandırıb. Bu, AŞPA-nın Gürcüstanı yeni parlament seçkilərinin tarixini təyin etməyə çağıran qətnaməni böyük səs çoxluğu ilə qəbul etməsindən sonra baş verib. Sözügedən qətnamə 114-13 səs çoxluğu ilə qəbul edilib. Gürcüstanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Tea Tsulukiani qətnamənin şərtlərini "qəbuledilməz, ədalətsiz və əsassız" adlandırıb.

Qətnamə Gürcüstan hakimiyyətini aprel ayına qədər yeni parlament seçkilərinin tarixini təyin etməyə, bütün siyasi məhbusları azadlığa buraxmağa və mübahisəli qanunlara yenidən baxmağa çağırır. Bu tələblər Tbilisidə və ölkənin digər bölgələrində Avropayönümlü etiraz aksiyalarını davam etdirən nümayişçilərin çağırışları ilə üst-üstə düşür.

"News Georgia" nəşrinin məlumatına görə, Tsulukiani qətnamənin yeni seçkilər keçirilməsi tələbini "Gürcüstanın suverenliyinin pozulması və 1 milyon 120 mindən çox "Gürcü arzusu" seçicisinin iradəsinin nəzərə alınmaması" kimi dəyərləndirib və bunu "qətiyyən qəbuledilməz" adlandırıb.

"Tərəfimizdən bu tələbi qəbul etmək seçicilərimizə və dolayısı ilə cəmiyyətimizin böyük hissəsinə xəyanət etmək olardı. Yuxarıda qeyd olunanlara əsasən, biz – Strasburqda olan Gürcüstan parlament nümayəndə heyətinin üzvləri bugündən etibarən AŞPA-dakı fəaliyyətimizi dayandırırıq", - Tsulukiani yanvarın 29-da bildirib.

Xatırlatma

"Gürcü arzusu" ötən ay keçmiş futbolçu və sağçı populist Mixeil Kavelaşvilinin namizədliyini prezident postuna irəli sürüb və daha sonra onu hakimiyyətə gətirib. Bu addım 2024-cü ilin oktyabrında keçirilmiş parlament seçkilərinin azad və ədalətli olmadığı ilə bağlı iddialara baxmayaraq atılıb.

Partiya seçkilərdə qalib gəldiyini iddia etsə də, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) bu prosesin səslərin satın alınması, ikiqat səsvermə, fiziki zorakılıq və təzyiqlərlə müşayiət olunduğunu bildirib.

Buna cavab olaraq, ölkədə antihökumət etirazları başlayıb. Noyabrda hakimiyyətin Gürcüstanın Avropa İttifaqına qoşulması ilə bağlı danışıqları təxirə salmaq qərarı bu etirazları daha da gücləndirib.

Hakimiyyət nümayişlərə sərt şəkildə müdaxilə edib, yüzlərlə insan həbs olunub, həmçinin etirazçılar Çin istehsalı olan üztanıma kameraları vasitəsilə izlənilib.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin ukraynalı həmkarı Volodimir Zelenskini "qeyri-legitim" adlandıraraq onunla birbaşa sülh danışıqlarını istisna edib. Zelenski isə buna cavab olaraq Putini təxminən üç ildir sürən münaqişənin həlli üçün danışıqlardan qorxmaqda ittiham edib.

"İstənilən şəxslə danışıqlar aparmaq olar, lakin onun [Zelenskinin] qeyri-legitimliyi səbəbindən nəsə imzalamaq hüququ yoxdur", – Putin yanvarın 28-də "Rossiya 1" telekanalına bildirib.

Onun sözlərinə görə, əgər Zelenski danışıqlarda iştirak edərsə, birbaşa üz-üzə görüşmək əvəzinə, xüsusi nümayəndələr ayıracaq.

Putin artıq bir neçə dəfə bəyan edib ki, o, Zelenskini legitim lider saymır, çünki "onun beşillik prezidentlik müddəti keçən il, mayın 20-də başa çatıb".

2024-cü il martın 31-də Ukraynada seçkilər keçirilməli idi, lakin Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalçı müharibəsinə görə ölkədə hərbi vəziyyət davam etdiyi üçün seçkilər təxirə salınıb.

"Bu gün Putin bir daha təsdiq etdi ki, o, danışıqlardan, güclü liderlərdən qorxur və müharibəni uzatmaq üçün əlindən gələni edir", – Zelenski sosial mediada paylaşımında bildirib.

İsrail baş nazirinin X sosial şəbəkəsindəki rəsmi hesabında bildirilib ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp Benyamin Netanyahunu fevralım 4-də Ağ evdə görüşə dəvət edib.

Məlumatda vurğulanıb ki, Netanyahu Trampın ikinci prezidentlik müddətində Ağ evə dəvət edilən ilk xarici liderdir.

"Guardian" xəbər verir ki, dəvətlə bağlı prezident Tramp məktub göndərib. Məktubda bildirilib ki, görüşün məqsədi "İsrail və onun qonşularına necə sülh gətirə biləcəyimizi və ortaq düşmənlərimizlə mübarizə səylərini müzakirə etmək" ilə bağlıdır.

Prezident Tramp daha əvvəl jurnalistlərə açıqlamasında deyib ki, o, Qəzzadakı atəşkəsin davam edəcəyinə əmin deyil.

Atəşkəs şərtlərinə görə, İsrail və HƏMAS tezliklə daha uzunmüddətli sülh danışıqlarına başlamalıdır. Lakin çoxları bunun uğursuzluğundan və 15 aydan çox davam edən döyüşlərdən sonra əldə olunan atəşkəsin müvəqqəti olacağından narahatdır.

Tramp müəyyən silahların İsrailə tədarükü ilə bağlı Bayden administrasiyasının qadağasını ləğv edib.

Ukraynanın müdafiə naziri Rustem Umerova qarşı cinayət işi açılıb. Bu, Müdafiə Satınalmaları Agentliyinin (AOZ) rəhbərinin müqaviləsinin uzadılması əmrinə Umerovun əməl etməməsi ilə bağlıdır.

Ukraynanın Milli Antikorrupsiya Bürosu (NABU) yanvarın 28-də AzadlıqRadiosuna bildirib ki, müdafiə naziri Umerovun öz səlahiyyətlərindən və ya rəsmi mövqeyindən sui-istifadə etməsi ehtimalı üzrə istintaq başladıb. Qeyd olunub ki, Umerov AOZ-un rəhbəri Marina Bezrukovanın müqaviləsini yeniləməkdən imtina edib və agentliyin Müşahidə Şurasının iki üzvünü vəzifədən çıxarıb.

NABU-nun bildirdiyinə görə, Umerovla bağlı istintaq qeyri-hökumət təşkilatı olan Antikorrupsiya Fəaliyyəti Mərkəzi (AntAC) tərəfindən verilmiş şikayət əsasında başladılıb.

Umerovla bağlı istintaq xəbəri Ukrayna Nazirlər Kabineti Müdafiə Nazirliyinin satınalma əməliyyatlarında aparılan dəyişikliklər çərçivəsində müdafiə nazirinin müavini Dmitro Klimenkovu vəzifəsindən azad etməsindən bir neçə saat sonra yayılıb.

Bu addımlar Ukraynanın üç ildir davam edən Rusiya işğalına qarşı mübarizəsində həlledici rol oynayan bir sektorda idarəetmə islahatlarına olan təcili ehtiyacı göstərir.

NABU bəyanatında bildirib ki, səlahiyyətlərdən və ya rəsmi mövqedən sui-istifadə ittihamı təsdiqlənərsə, bu, 3 ildən 6 ilədək azadlıqdan məhrumetmə, eləcə də cərimələr və digər sanksiyalarla cəzalandırıla bilər.

Rusiyanın müxtəlif regionlarına dron hücumları edilib

Rusiya hökumət rəsmiləri Smolensk, Nijni Novqorod, Tver, Kursk, Leninqrad və Bryansk vilayətlərində yanvarın 28-dən 29-na keçən gecə Ukrayna dronlarının hücumlarını qeydə aldıqlarını açıqlayıblar.

"Smolensk vilayətinin müxtəlif ərazilərində mülki obyektlər dronlar tərəfindən genişmiqyaslı hücuma məruz qalır", – vilayətin qubernatoru Vasili Anoxin "Telegram" kanalında yazıb. O bildirib ki, dronlardan biri nüvə enerji obyektinə hücum etməyə cəhd göstərərkən vurulub. Smolensk Atom Elektrik Stansiyası vilayətin əsas enerji istehsal müəssisələrindən biridir və Smolensk şəhərindən təxminən 100 kilometr məsafədə yerləşir.

Nijni Novqorod vilayətinin qubernatoru Qleb Nikitin də bir dronun Kstov sənaye zonasında yerləşən yanacaq və enerji kompleksinin ərazisinə düşdüyünü bildirib.

Ukrayna sərhədi yaxınlığında yerləşən Bryansk və Moskvaya yaxın Tver vilayətlərinin qubernatorları da dron hücumlarının olduğunu bildiriblər, lakin onların sözlərinə görə, tələfat və dağıntı qeydə alınmayıb.

Təhlükəsizlik səbəbi ilə Kazan və Sankt-Peterburq hava limanlarında müvəqqəti uçuş məhdudiyyətləri tətbiq edilib.

Rusiya Müdafiə Nazirliyi gecə saatlarında bir neçə region üzərində ümumilikdə 104 Ukrayna dronunun vurulduğunu xəbər verib.

Hər iki tərəf son aylarda pilotsuz uçuş aparatlarından (PUA) istifadəni artırıb və tez-tez düşmənin enerji infrastrukturunu hədəf alır.

Fransanın xarici işlər naziri Jan Noel Baro "Sud Radio"ya müsahibəsində deyib ki, Paris Birləşmiş Ştatlar prezidenti Donald Trampın Danimarka ərazisini ilhaq etməklə bağlı bəyanatlarına cavab olaraq Qrenlandiyaya qoşun göndərilməsi məsələsini Kopenhagenlə müzakirə edib.

Baro Fransanın Danimarka ilə qoşun yerləşdirməni müzakirə etməyə başladığını, lakin bu ideyanın reallaşmasının "Danimarkanın arzusu" olmadığını əlavə edib.

Baronun bu açıqlaması Danimarka baş naziri Mette Frederiksenin müttəfiqlərdən dəstək almaq üçün Avropa paytaxtlarına səfərlərinin baş tutduğu vaxta təsadüf edir.

Tramp Danimarkanın nəzarətində olan nəhəng Arktika adasına sahib çıxmaq üçün mümkün imkanlardan istifadə edəcəyini bir neçə dəfə bildirib. Trampın fikrincə, Qrenlandiyaya nəzarət ABŞ-nin təhlükəsizliyi üçün vacibdir.

Danimarka baş naziri Frederiksen isə Almaniya kansleri Olaf Şolts və Fransa prezidenti Emmanuel Makronla danışmaq üçün yanvarın 28-də səhər Berlin və Parisdə olub. Eyni zamanda o, Brüsseldə NATO-nun baş katibi Mark Rütte ilə görüşməyə hazırlaşır.

Bir neçə gün əvvəl isə Danimarka hökumət başçısı İsveç, Norveç və Finlandiya liderləri ilə görüşüb.

"Danimarka köməyə çağırsa, Fransa orada olacaq. Avropa sərhədləri istər şimal, istər cənub, istər şərq və qərb olsun, suverendir... heç kim sərhədlərimizi poza bilməz", - Fransanın baş diplomatı müsahibəsində vurğulayıb.

Baro həmçinin bildirib ki, Avropa İttifaqının xarici işlər nazirlərinin yanvarın 27-də Brüsseldə keçirilən görüşü zamanı onlar Kopenhagenə "çox güclü dəstək" ifadə ediblər və lazım gələrsə, "qoşunların göndərilməsini nəzərdən keçirməyə hazırdırlar".

Bununla belə, Fransa xarici işlər naziri Birləşmiş Ştatların Qrenlandiyanı işğal edəcəyinə inanmadığını söyləyib. "Amerikalılar Qrenlandiyanı işğal edəcəkmi? Yox, bu baş verməyəcək, heç kimin Avropa İttifaqı ilə münaqişəyə girmək marağı yoxdur", - fransalı nazir sonda deyib.

Bu gün, yanvarın 28-də Rusiya Federasiyasının Bakıdakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Mixail Yevdokimov Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) dəvət olunub.

Azərbaycan XİN bildirir ki, görüş zamanı Rusiya mətbuatında, eləcə də bəzi rəsmi dairələri tərəfindən "dezinformasiya xarakterli", onları "hədəf alan" yazıların dərc olunmasının anlaşılmazlıq yaratdığı, iki ölkə arasında 3 il əvvəl imzalanan "Müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında Bəyannamə"nin məzmun və ruhuna zidd olduğu diqqətə çatdırılıb: "AZAL-a məxsus təyyarənin qəzaya uğraması ilə bağlı ilkin təhqiqatın nəticələrinin məlum olduğu, istintaqın yekunlaşdırılması üçün iş aparıldığı, qəza ilə bağlı Rusiyadan gözləntilərimizin açıq şəkildə bəyan edildiyi xatırlanıb".

Açıqlamaya görə, yerli mətbu orqanında "Rus evi" ilə bağlı məlumata gəldikdə, bunun rəsmi mövqe olmadığı, bu kimi təşkilatların fəaliyyətinin qarşılılıq prinsipinə əsaslandığı və qanunvericiliyin tələblərinə uyğun aparılmasının vacib olduğu bildirilib.

Azərbaycan səfiri Rusiya XİN-ə çağrılıb

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) bildirib ki, yanvarın 27-də Azərbaycanın fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Rəhman Mustafayevi bu quruma dəvət ediblər və nazir müavini Mixail Qaluzin onunla görüşüb.

XİN-in məlumatına görə, görüş zamanı nazir müavini "Rusiya və Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqlik ruhunda əlaqələrin qurulmasının mütləq əhəmiyyətini vurğulayıb".

Açıqlamaya görə, görüşdə habelə "Azərbaycan mətbuatında son vaxtlar Rusiya əleyhinə olan silsilə yazılar, eləcə də Bakıda Rus Evinə qarşı aparılan dezinformasiya kampaniyası ilə bağlı təəccüb ifadə olunub".

Bugünlərdə hakimiyyətyönlü "Baku TV" peyk telekanalında Bakıda yerləşən "Rus Evi" mədəniyyət mərkəzi ilə bağlı reportaj efirə gedib. "Rus Evi, yoxsa daha çox rus kəşfiyyatı evi" adlı süjetdə bu qurumun fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra iddialar yer alıb. Rusiya XİN bildirib ki, Mixail Qaluzin bu iddiaları "tamamilə əsassız" adlandırıb.

Görüşdə həmçinin 2024-cü il dekabrın 25-də Qazaxıstanın Aktau şəhəri yaxınlığında AZAL-a məxsus sərnişin təyyarəsinin qəzaya uğraması da müzakirə olunub. "Faciənin bütün detallarının aydınlaşdırılması üçün rəsmi araşdırmanın başa çatdırılması və nəticələrinin dərc edilməsinin zəruriliyi vurğulanıb", -Rusiya XİN bildirib.

Xatırlatma

Dekabrın 25-də Bakı-Qroznı marşrutu ilə uçan AZAL təyyarəsi Aktauda qəza enişi edib. Təyyarədəki 67 nəfərdən 38-i həlak olub, 29 nəfər sağ qalıb.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev yerli mediaya deyib ki, sərnişin təyyarəsi Rusiyanın hava məkanında kənar fiziki-texniki müdaxiləyə məruz qalıb, idarəetməni tam itirib, Qazaxıstanın Aktau şəhərinə yönləndirilib və yalnız pilotların şücaəti, peşəkarlığı sayəsində qəza enişi edə bilib.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin azərbaycanlı həmkarına zəng edərək başsağlığı verib və hadisənin Rusiya səmasında baş verdiyinə görə üzr istəyib. Ancaq Rusiya hadisə ilə bağlı məsuliyyəti öz üzərinə götürməyib.

Azərbaycan həm məsuliyyətin müəyyən olunması və həm də kompensasiya ödənilməsini tələb edir.

Birləşmiş Ştatlar prezidenti Donald Tramp Çinin "DeepSeek" şirkətinin yüksəlişini "ABŞ texnologiya sənayesi üçün bir xəbərdarlıq siqnalı" adlandırıb. "DeepSeek" startapının "DeepSeek-R1" süni intellekt çat-botunun ortaya çıxması Uolt Stritdə ciddi təsirlər yaradıb. Belə ki, "Nvidia" kimi böyük texnologiya şirkətlərinin səhmləri kəskin şəkildə dəyər itirib. BBC xəbər verir ki, çip nəhəngi bazar dəyərində təxminən 600 milyard ABŞ dolları itirib.

Bu, ABŞ-nin süni intellekt sahəsindəki üstünlüyünün gələcəyi və Amerika şirkətlərinin planlaşdırdığı investisiyaların miqyası ilə bağlı suallar doğurur.

"DeepSeek R1" istifadəyə verildikdən cəmi bir həftə sonra ABŞ-də ən çox yüklənən pulsuz tətbiqə çevrilib.

Bu xəbərə münasibət bildirən prezident Tramp Çinin süni intellekt sənayesindəki son inkişafının ABŞ üçün "müsbət" ola biləcəyini deyib.

"Əgər bunu daha ucuz edə, daha az xərclə eyni nəticəyə nail ola bilirsinizsə, bunun bizim üçün yaxşı bir şey olduğunu düşünürəm", - Tramp jurnalistlərə açıqlamasında bildirib.

O, həmçinin bu irəliləyişdən narahat olmadığını əlavə edib və ABŞ-nin bu sahədə üstün mövqeyini qoruyacağını vurğulayıb.

BBC-nin məlumatına görə, "DeepSeek" bəzi ölkələrdə kibertəhlükəsizliklə bağlı narahatlıqlara da səbəb olub. Avstraliyanın elm naziri Ed Husiç bu məsələdə ehtiyatlı davranmağa çağırıb. O, yerli ABC telekanalına müsahibəsində bu tətbiqlə bağlı sualların yarana biləcəyini deyib: "Zamanla keyfiyyət, istehlakçı üstünlükləri, məlumat və məxfilik idarəçiliyi ilə bağlı cavablandırılması lazım olan bir çox sual meydana çıxacaq".

Tərtibatçıları iddia edirlər ki, "DeepSeek-R1" təxminən 6 milyon dollara başa gəlib – bu, rəqiblərin xərclədiyi milyardlarla müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə azdır.

CNN qeyd edir ki, "DeepSeek"in ortaya çıxması Birləşmiş Ştatların süni intellekti dəstəkləyən qabaqcıl çip texnologiyalarının Çinə satışını məhdudlaşdırdığı bir vaxta təsadüf edir. Çiplərin sabit tədarükü olmadan işlərini davam etdirmək istəyən Çin şirkətləri öz işlərini bir-birləri ilə bölüşüblər və texnologiyaya dair yeni yanaşmaları sınaqdan keçiriblər. Nəticədə əvvəlkindən qat-qat az hesablama gücü tələb edən süni intellekt modelləri yaranıb.

Yanvarın 28-də Səbail rayon Məhkəməsində AzadlıqRadiosunun həbsdə olan jurnalisti, iqtisadçı Fərid Mehralızadənin şikayəti üzrə məhkəmə prosesi keçirildi.

F.Mehralızadənin yoldaşı Nərgiz Muxtarovanın sözlərinə görə, şikayət prokurorluğunun qərarından verilmişdi: "Fərid saxlanılarkən pis rəftara məruz qalıb. O, küçədə başına torba keçirilərək oğurlanıb. Fərid zorakılıqla maşına mindirilib, qolları qandallanıb və yolboyu da zorakılığa məruz qalıb. Yoldaşımın əlindən zorla maşının açarları və telefonu alınıb. Daha sonra o, naməlum ünvanda 15-20 dəqiqə saxlandıqdan sonra Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinə gətirilib. Yalnız müstəntiqin qarşısında Fəridin başından torba çıxarılıb. Biz bununla bağlı şikayəti prokurorluğa vermişik. Prokurorluq isə işgəncə hallarını tanımayıb".

N.Muxtarova qeyd edib ki, prokurorluğa şikayətdə küçə kameralarının görüntüləri və jurnalistin telefon-anten məlumatları istənilmişdi: "Amma bizə bu məlumatların heç biri verilməyib, yalnız polis əməkdaşları dindirilib və qərar qəbul olunub ki, Fərid zorakılığa məruz qalmayıb. Biz prokurorluğunun bu qərarından şikayət verdik və bu gün həmin şikayətə baxılırdı. Məhkəmə qərarı eyni formada qüvvədə saxladı, bizim şikayətimizi təmin etmədi və dediyimiz heç bir məqamı nəzərə almadı".

F.Mehralızadə 2024-cü il mayın 30-da saxlanıb. İyunun 1-də Xətai rayon Məhkəməsi onun barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçib. Ona qarşı "AbzasMedia işi" ilə bağlı Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (öncədən əlbir bir qrup şəxs tərəfindən qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb. Daha sonra həmin ittiham ağırlaşdırılıb. O, ittihamları qəbul etmir, qurama sayır.

Embed paylaş

'Əmin olmaq istəyirlər ki, rejimə qarşı çıxan və ya onu tənqid edən yoxdur'

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

---

en px hündürlük px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:07:05 0:00

Xatırlatma

Son 14 ayda Azərbaycanda aralarında "AbzasMedia" nəşrinin əməkdaşları da daxil qruplar halında 30-a yaxın jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onların bir çoxuna sonradan qanunsuz sahibkarlıq, cinayət yolu ilə əldə edilən əmlakı leqallaşdırma, vergidən yayınma və başqa ittihamlar da verilib. Əvvəlki ittihamla 8, ağırlaşdırılandan sonra isə 12 ilə qədər həbs nəzərdə tutulur. Onların heç biri ittihamlarla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifarişlə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladığı siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 300-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilər ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını deyirlər. Amma beynəlxalq insan haqları qurumları, ABŞ Dövlət Departamenti, Bakıdakı bir qrup Qərb diplomatı da hökuməti haqsız tutulanları azad etməyə, müstəqil mediaya, vətəndaş cəmiyyətinə basqıları dayandırmağa çağırıb.

Serbiyanın baş naziri Miloş Vuçeviç istefasını mətbuat konfransında elan edib. Baş nazir bu qərarı artıq bir müddətdir davam edən kütləvi etiraz aksiyaları fonunda verib.

Mətbuat konfransında Vuçeviç "Novi-Sadın meri və mən Novi-Sadda baş verənlərə görə özümüzü obyektiv olaraq cavabdeh sayırıq və buna görə siyasi məsuliyyətimizi qəbul edərək istefa veririk" deyərək istefasını açıqlayıb.

"Baş nazirin istefası ilə bütün kabinet buraxılır, praktik olaraq bütün hökumət istefa verir. Yeni hökumət seçilənə və ya yeni bir siyasi qərar qəbul edilənə qədər işimizi məsuliyyətlə davam etdirəcəyik", - Vuçeviç bildirib. O əlavə edib ki, prezident Aleksandar Vuçiç onun istefa qərarını qəbul edib.

Serbiya Konstitusiyasına görə, əgər parlament baş nazirin rəsmi istefasından sonra 30 gün ərzində yeni hökumət seçə bilməzsə, prezident parlamenti buraxmalı və yeni seçkilər təyin etməlidir.

Serbiyada etirazlar noyabrda Novi-Sad şəhərində dəmiryol stansiyasının damının çökməsindən sonra başlayıb. Hadisə nəticəsində 14 nəfər həlak olub.

Bir çox insan faciəyə görə korrupsiyanı və tikinti işlərinə zəif nəzarəti günahlandırır.

Etirazlar əvvəlcə Novi-Sad faciəsinə yönəlsə də, sonradan Serbiya hakimiyyətinin etirazçıları həbs etməsi insanların qəzəbini artırıb.

İsraillə atəşkəs razılaşmasının birinci mərhələsi çərçivəsində HƏMAS-ın (ABŞ və Avropa İttifaqı tərəfindən terrorçu kimi tanınır) azad etməli olduğu 33 girovdan səkkizi ölüb. Bunu jurnalistlərə İsrail hökumətinin sözçüsü David Menser bildirib. Hökumət sözçüsü deyib ki, sağ olanlarla bağlı siyahı HƏMAS tərəfindən təqdim olunub.

"HƏMAS-ın siyahısı İsrailin kəşfiyyat məlumatı ilə üst-üstə düşür, ona görə də sizinlə paylaşa bilərəm... Səkkiz girov HƏMAS tərəfindən öldürülüb", - o, ölənlərin adını çəkmədən deyib.

Bununla da, HƏMAS-ın təqdim etdiyi siyahıya görə, yaxın həftələrdə azad edilməli olan 26 girovdan yalnız 18-i sağ-salamat qayıdacaq.

Bu həftə altı nəfərin sərbəst buraxılacağı gözlənilir. Belə ki, yanvarın 30-da girovların üçü, fevralın 1-də isə digər üç nəfər İsrailə təhvil verilməlidir. Onların arasında, vədlərə baxmayaraq, daha əvvəl azad edilməyən Arbel Yahud da var. İsrail HƏMAS-ı razılaşmaları pozmaqda günahlandırıb və Yahudun azad edilməsi məsələsi həll olunana qədər fələstinlilərin Qəzzanın şimalına hərəkətini müvəqqəti məhdudlaşdırıb.

Yahudun ABŞ və Aİ tərəfindən terror qruplaşması kimi tanınan "İslami Cihad" Fələstin qruplaşmasının girovluğunda olduğu ehtimal edilir. Yanvarın 27-də cihadçılar Yahudun videosunu yayıblar. Onun harada və hansı şəraitdə çəkildiyi açıqlanmır. İsrail və Rusiya vətəndaşı olan Aleksandr Trufanov da "İslami Cihad"ın girovluğundadır.

Yanvarın 15-də atəşkəs əldə ediləndən bəri HƏMAS yeddi qadın girovu azad edib. Sərbəst buraxılan 33 məhbusun müqabilində İsrail ağır cinayətlərə görə məhkum olunanlar da daxil olmaqla 2 minə yaxın fələstinli məhbusu həbsxanalarından azad etməyə razılaşıb.

2023-cü ilin 7 oktyabrında İsrailin cənubuna hücum zamanı HƏMAS silahlıları təxminən 250 nəfəri girov götürərək Qəzza zolağına aparıblar. 2023-2024-cü illərdə 165 nəfər azad edilib, onlardan 41-i ölüb. Təxminən 90 nəfər HƏMAS və "İslami Cihad"ın girovluğunda qalır, onlardan 30-dan çoxunun öldüyü güman edilir.

HƏMAS-ın nəzarətində olan Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, İsrail ordusunun Qəzzada keçirdiyi əməliyyat zamanı 47 mindən çox sakin həlak olub.

Azərbaycanda bu ilin əvvəlindən müdafiə, güc və daha bir çox strukturlar üzrə maaşlar 10 faiz artırılıb. Bununla bağlı prezident İlham Əliyev bu gün, yanvarın 27-də fərmanlar imzalayıb.

Siyahıya Müdafiə Nazirliyinin, Daxili Qoşunların Baş İdarəsinin, Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar xidmətinin, Tibb baş idarəsinin həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularının və xüsusi rütbəsi olan əməkdaşları, habelə Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi rütbəsi olan əməkdaşları daxildir.

Eyni zamanda, Prezidentin Təhlükəsizlik Xidmətinin və Strateji Obyektlərin Mühafizəsi Dövlət Agentliyinin həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları da unudulmayıb. Həmçinin, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularının aylıq vəzifə maaşları da orta hesabla 10 faiz artıb.

Onlardan başqa, Dövlət Miqrasiya Xidmətinin, Dövlət Gömrük Komitəsinin xüsusi rütbəsi olan əməkdaşları, Dövlət Sərhəd Xidmətinin və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları da yaddan çıxarılmayıb.

Prezidentin başqa bir fərmanı ilə bəzi dövlət orqanlarının dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin aylıq tarif (vəzifə) maaşları 10 faiz artırılıb. Söhbət yuxarıda adı çəkilən qurumlardan gedir.

İ.Əliyev bundan öncə, yanvarın 7-də də dövlət büdcəsindən maliyyələşən bir sıra təşkilatlarda çalışan işçilərin əmək haqlarını 15 faiz artırmışdı.

Onda isə söhbət Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti, Aparatı, Gəncə bölməsinin Aparatı, Heydər Əliyev Mərkəzi, bütünlükdə 20 civarında qurumdan gedirdi.

Bu ildən Azərbaycanda həmçinin minimum əməkhaqqı da artırılıb. Əvvəllər 345 manat olan minimum əməkhaqqı bu ildən 400 manata çatdırılıb.

Amma bu il Tarif Şurası ölkədə qazın, elektrikin və daha bəzi xidmətlərin qiymətini limitlərdən asılı olaraq artırıb.

Avropa İttifaqına üzv ölkələrin xarici işlər nazirləri Gürcüstanın diplomatik pasport sahibləri üçün vizasız gediş-gəliş rejimini dayandırmaq qərarına gəliblər. Sözügedən razılaşma bu gün, yanvarın 27-də Aİ Xarici İşlər Şurasının iclasında qəbul olunub. AzadlıqRadiosunun Avropa regionu üzrə redaktoru Rikard Yozvyak xəbər verir ki, bu qərar yaxın günlərdə qüvvəyə minəcək.

Qərarın qəbul edilməsi üçün yekdillik tələb olunmurdu və yalnız 15 ölkənin səsi kifayət edirdi. Macarıstan və Slovakiya qərara qarşı səs veriblər, amma bu ümumi nəticəyə təsir etməyib.

Daha əvvəl isə legitimliyi beşinci prezident Salome Zurabişvili və müxalifət tərəfindən tanınmayan Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze bildirib ki, diplomatik pasport sahibləri üçün viza rejiminin ləğvi simvolik bir addımdır və onun heç bir praktiki əhəmiyyəti yoxdur. Onun sözlərinə görə, diplomatik pasport sahibləri Aİ ölkələrinə adi pasportla səfər edə biləcəklər.

Xatırlatma

2023-cü ilin dekabrında Aİ-yə namizəd statusu qazansa da, Gürcüstanda "xarici agentlər" və cinsi azlıqlara dair mübahisəli qanunlar qəbul edilib. Brüssel bu qanunları Avropanın dəyər və prinsiplərinə zidd saydığından Gürcüstanla Aİ-yə üzvlük danışıqlarını başlatmaqdan vaz keçib.

Qərb dövlətləri oktyabrda keçirilən parlament seçkilərinin sonuclarına şübhəylə yanaşır. Rəsmi bilgiyə görə, hakim "Gürcü Arzusu" 54 faiz səslə seçkidə qalib gəlib. Ancaq seçkilərin qanun pozuntuları və Rusiyanın müdaxiləsiylə keçirildiyi iddia edilir. Müxalifətin iki ekzit-polu hakim partiyanın 42 faiz səs topladığını göstərib. Həmin sorğularda dörd müxalif partiyanın səslərin çoxunu qazandığı deyilsə də, Gürcüstan MSK-sı bütün müxalifət qüvvələrinin toplam 37 faiz səs topladığını bəyan edib.

2024-cü il noyabrın 19-da Avropanın hüquq-mühafizə orqanları iki ukraynalı qardaşın rəhbərlik etdiyi cinayətkar şəbəkəyə qarşı genişmiqyaslı əməliyyat keçirib. "Europol"un yanvarın 17-də yaydığı məlumata görə, ötən ilin oktyabrında həyata keçirilən reydlərdən sonra baş tutan əməliyyatda bir neçə şübhəli həbs olunub və müxtəlif cinayət aktivləri ələ keçirilib.

Ümumilikdə, bir neçə ay davam edən əməliyyat çərçivəsində 23 nəfər şübhəli saxlanılıb, 35.7 milyon avro dəyərində nağd pul, bank hesabları və kriptovalyutalar, həmçinin 36 avtomobil, daşınmaz əmlak, saatlar və zinət əşyaları müsadirə edilib.

"Europol" bildirib ki, əsasən ukraynalılardan, həmçinin erməni, azərbaycanlı və qazax milliyyətindən ibarət olan bu mütəşəkkil cinayətkar şəbəkə digər cinayət şəbəkələrinə nağd pul daşımaları və gizli bankçılıq xidmətləri göstərib.

Bu cinayətkar şəbəkənin tərkibində çinlilər də olub və onlar, əsasən, çirkli pulların yuyulması ilə məşğul olublar. Narkotik ticarəti, vergi qaçaqçılığı və qeyri-qanuni malların qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan müxtəlif rusdilli və asiyalı cinayətkar qruplaşmalar bu mütəşəkkil dəstənin xidmətindən istifadə ediblər.

Qeyd olunub ki, cinayətlərin əksəriyyəti İspaniyada törədilib.

Ukrayna vətəndaşları kimi müvəqqəti müdafiə statusundan sui-istifadə ediblər

Şübhəlilərin 2022-ci ildən bəri Avropa İttifaqı tərəfindən Ukrayna qaçqınlarına və Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzkar müharibəsindən təsirlənən digər vətəndaşlara verilən müvəqqəti müdafiə statusundan sui-istifadə etdikləri güman edilir. Belə ki, Ukraynadan Avropaya gələn milyonlarla qaçqından bir çoxu müharibənin fəsadlarından qorunmaq üçün öz pullarını nağd şəkildə özləri ilə gətirib. Cinayətkar şəbəkə isə istisnalardan faydalanaraq böyük məbləğdə nağd vəsaitləri gömrük yoxlamaları zamanı ətraflı sorğu-sual və yoxlamaya məruz qalmadan köçürə bilib.

Pul daşıyıcıları – bəziləri cinayətkar liderlərin ailə üzvləri olmaqla – bu nağd vəsaitləri öz şəxsi əmlakları kimi bəyan edərək mütəmadi olaraq İspaniya, Kipr, Fransa və digər ölkələr arasında səyahət ediblər.

Bir neçə nağd pul daşıyıcısı həbsi olunduqdan sonra cinayətkar şəbəkə öz fəaliyyət üsulunu dəyişərək irihəcmli fiziki nağd pul köçürmələrindən kriptovalyuta sahəsinə keçib. Bu dəyişiklik pul köçürmələrinin izlənilməsini daha da çətinləşdirib.

İlkin hesablamalara görə, 2023-cü ilin martından 2024-cü ilin fevralına qədər ən azı 75 milyon avro məbləğində vəsait köçürülüb. Kiprdə keçirilən reydlər zamanı hüquq-mühafizə orqanları təxminən 26 milyon avro dəyərində kriptovalyutanı müsadirə edib və dondurub.

Avropa İttifaqı ölkələri Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətinin uzadılması barədə razılığa gəlib. Avropa İttifaqının Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaya Kallas X sosial şəbəkə hesabında bununla bağlı paylaşım edib.

"Aİ xarici işlər nazirləri Rusiyaya qarşı sanksiyaların yenidən uzadılmasına razılaşdılar. Bu, Moskvanı apardığı müharibəni maliyyələşdirmək üçün gəlirlərdən məhrum olunmasını davam etdirəcək. Rusiya vurduğu ziyanın bədəlini ödəməlidir", - Aİ-nin ali diplomatının paylaşımında qeyd olunub.

Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibə başladığı zamandan bəri Aİ Rusiya qarşı bir neçə sanksiya paketi tətbiq edib. Yanvarın 31-də sanksiyaların müddəti bitirdi və onun müddətinin uzadılması üçün üzv ölkələrin hamısının razılığı tələb olunurdu.

Hüquqi baxımdan, Aİ ölkələri bu məhdudiyyətlərin hər altı aydan bir yenilənməsinə yekdilliklə səs verməlidir.

Sanksiyalarla bağlı qərarı bloklama ehtimalı olan Macarıstan da razılaşmanı dəstəkləyib.

Macarıstanın baş naziri Viktor Orban sanksiyaları yeniləmə qərarından əvvəl Donald Tramp administrasiyası ilə məsləhətləşmələr aparılmasını tələb etmişdi. Lakin ABŞ prezidenti Rusiyanı sülh danışıqlarına məcbur etmək niyyətində olduğunu bildirib və hətta yeni sanksiyalar barədə Kremlə xəbərdarlıq edib.

Daha sonra Budapeşt Rusiyadan Macarıstana qaz nəqlini təmin edən razılaşmanın Ukrayna tərəfindən ləğv olunmasından narazılığını əsas gətirib.

Bununla belə, Rusiya ilə digər Aİ üzvlərindən daha sıx iqtisadi və siyasi əlaqələr saxlayan Macarıstan bazar ertəsi nazirlərin görüşündə sanksiyaların uzadılmasına razılıq verməyə hazır olduğunu bildirib.

Macarıstanın xarici işlər naziri Peter Siyarto Facebook-da bildirib ki, Budapeştin sanksiyaların uzadılmasına səs verməsi Avropa Komissiyasının Aİ-yə üzv dövlətlərin enerji təhlükəsizliyinə kənardan təhdidlər yarandıqda hər dəfə tədbir görəcəyinə dair zəmanət verib-verməyəcəyindən asılı olacaq.

Yanvarın 27-də səhər saatlarında Aİ səfirlərinin görüşündə Avropa Komissiyası Ukraynanın qaz kəmərləri sistemi vasitəsilə Avropaya tədarük mövzusunda Kiyev ilə müzakirələri davam etdirməyə hazır olduğu barədə açıqlama təqdim edib.

AzadlıqRadiosu Brüsseldəki mənbələrinə istinadən bildirir ki, Macarıstan nümayəndələri Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələrinin yanvarın 26-da Belarusda keçirilən prezident seçkisini rədd etməyi nəzərdə tutan birgə bəyanatının qarşısını alıblar.

Aİ-nin birgə bəyanatı üçün 27 üzv ölkənin nümayəndələrinin imzasına ehtiyac var. Lakin Macarıstanın bundan imtinası nəticəsində birgə bəyanat əvəzinə Aİ-nin Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaya Kallasın adından bəyanat verilib. Bəyanatda 26 yanvar seçkisinin azad və ədalətli olmadığı bildirilib. Aİ-nin top diplomatı Belarus hakimiyyətini bütün siyasi məhbusları azad etməyə çağırıb.

Kallasın sözlərinə görə, rejimin seçkilərdən yalnız 10 gün əvvəl ATƏT-in müşahidəçilərini dəvət etməsi onlara bütövlükdə seçki prosesini effektiv izləməyə imkan verməyib.

"Bu, bu seçkilərə olan tam etimadsızlığın daha bir sübutudur", –Kallas bəyanatında bildirib.

Keçən həftə Macarıstan 27 Aİ ölkəsi adından Belarusdakı "antidemokratik" prezident seçkisi ilə bağlı seçkidən əvvəlki bəyanatı da imzalamaqdan imtina edib. Slovakiya da ilkin mərhələdə Macarıstana qoşulsa da, sonradan bu ölkənin nümayəndələri bəyanatı imzalamaq qərarına gəliblər.

Lukaşenko 7-ci müddətə prezidentliyini 'təmin etdi', Aİ seçkini 'saxta' saydı

Belarusun avtoritar lideri Aleksandr Lukaşenko yeddinci müddətə prezident postuna seçilməyi təmin edib. Avropa İttifaqı liderləri bu seçkini "saxta" adlandırıb.

Səslərin hamısı sayıldıqdan sonra Belarusun Mərkəzi Seçki Komissiyası ilkin nəticələrə əsasən, 26 yanvar seçkisində Lukaşenkonun 86.8 faiz səs topladığını açıqlayıb. Onun ən yaxın rəqibi Sergey Sirankov isə 3.2 faiz səs qazanıb.

Daxili İşlər Nazirliyi seçki məntəqələrində ciddi pozuntuların qeydə alınmadığını bildirib. Nazirlik "Telegram" kanalında bildirib ki, polis əməkdaşları və hərbi qulluqçular seçki zamanı ictimai təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün tədbirlər həyata keçiriblər.

30 ildir ki hakimiyyətdə olan və Rusiyanın müttəfiqi sayılan Lukaşenko yanvarın 26-da səs verdikdən sonra mediaya açıqlamasında Belarusda "sərt demokratiya"nın mövcud olduğunu deyib. Lakin müxalifət, hüquq müdafiə təşkilatları və Qərb bu fikirlə razılaşmır.

Aİ və Belarus müxalifəti seçkini "saxta" adlandırır

Vaşinqtonda yerləşən "Freedom House" hüquq-müdafiə təşkilatı son hesabatında Belarusu "seçkilərin açıq şəkildə saxtalaşdırıldığı və vətəndaş azadlıqlarının ciddi şəkildə məhdudlaşdırıldığı avtoritar dövlət" kimi xarakterizə edib.

Litvada yaşayan müxalifət lideri Svetlana Tixanovskaya X sosial şəbəkəsində Avropanın müxtəlif şəhərlərində seçkilərə etiraz aksiyalarının keçirildiyini yazıb. O bildirib ki, "Belarus azadlıq tələb edir".

Seçkilərdən əvvəl Avropa İttifaqının (Aİ) yüksəkvəzifəli rəsmiləri seçkinin legitimliyini və Lukaşenkonun gözlənilən qələbəsini şübhə altına alıblar.

Avropa Parlamentinin sədri Roberta Metsola seçkini "saxta" adlandıraraq X sosial şəbəkəsində yazıb: "Belarus xalqına mesajım: Güclü olun, biz sizin yanınızdayıq, diktatura dövrü başa çatacaq".

Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Kaya Kallas isə Lukaşenkonu 30 ildir hakimiyyətdən yapışmaqda günahlandıraraq onun növbəti "saxta" seçkidə özünü yenidən təyin edəcəyini bildirib. O, X sosial şəbəkəsində paylaşımında bunu "demokratiyaya açıq-aşkar hörmətsizlik" adlandırıb.

Lakin Lukaşenko tənqidləri rədd edərək Qərb liderlərinin bəyanatlarına əhəmiyyət vermədiyini bildirib.

"Bu seçkiləri tanıyıb-tanımamaq – zövq məsələsidir. Mənim üçün fərqi yoxdur. Əsas odur ki, belaruslular bu seçkiləri tanıyır", – o, yanvarın 26-da Minskdə keçirdiyi mətbuat konfransında jurnalistlərə bildirib.

Bu gün, yanvarın 27-də Auşvitsin azad olunmasının 80-ci ildönümü qeyd olunur. Avropa liderləri isə xüsusən Almaniyada növbəti ay keçiriləcək parlament seçkiləri öncəsi sağçı ekstremist partiyalarının artan təsirindən narahatdırlar.

Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula Fon der Lyayen bildirib ki, Avropa Holokost qurbanlarının xatirəsini anmağı öz öhdəliyi hesab edir.

"Soyuqqanlı şəkildə qətlə yetirilən 6 milyon yəhudi və Holokostun bütün qurbanlarını heç vaxt unutmayacağıq", - o, yanvarın 26-da X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında bildirib.

1940-cı ildə nasist işğalçıları tərəfindən Polşanın cənubunda qurulmuş bu ölüm düşərgəsi İkinci Dünya müharibəsinin sona çatmasından cəmi bir neçə ay əvvəl, 1945-ci il yanvarın 27-də Sovet qoşunları tərəfindən azad edilib.

Mərasimdə Polşa prezidenti Andjey Duda, Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer və Almaniya kansleri Olaf Şoltsun iştirakı gözlənilir.

Bugünlərdə kansler Şolts çətin bir seçki kampaniyasının ortasındadır. Almaniya kansleri anti-miqrasiya mövqeli radikal sağçı "Almaniya üçün Alternativ" (AfD) partiyasının artan təsiri ilə üz-üzədir.

Şolts AfD mitinqində səsləndirilən "Böyük Almaniya" və nasist cinayətlərinə görə alman günahını unutmağın zəruriliyi şüarları ilə bağlı Polşa baş nazirı Donald Tuskun tənqidlərini dəstəklədiyini bildirib. D.Tusk X sosial şəbəkəsində bu şüarların "çox tanış və qorxulu" olduğunu və Auşvitsin azad edilməsinin ildönümünə yaxın bir vaxtda səsləndirildiyini vurğulayıb.

İldönümü həmçinin Beynəlxalq Holokostu Anma Günü ilə üst-üstə düşür. Polşada anma mərasimlərindən əvvəl İsrail hökuməti illik hesabatını təqdim edib. Hesabatda bildirilir ki, hazırda İsraildə Holokostdan sağ qurtulan 123 mindən çox şəxs yaşayır.

İmişli rayonu Aranlı kəndindəki 1 saylı tam orta məktəbin ötən ilin sentyabrında işdən çıxarılan müəllimi Leyla Nəcəfquliyeva məhkəməyə müraciət etmişdi. O, işdən çıxarılma barədə əmrin ləğvi, məcburi iş buraxma müddəti üçün əməkhaqqı və mənəvi zərərə görə kompensasiya ödənilməsi tələb edirdi.

Uzun araşdırmadan sonra İmişli rayon Məhkəməsi yanvarın 24-də çıxardığı qərarla müəllimin iddiasını təmin etməyib.

Bu barədə AzadlıqRadiosuna L.Nəcəfquliyeva özü məlumat verib. O hesab edir ki, məktəb direktorunun əmri kimi məhkəmə qərarı da qanunsuzdur: "2024-cü ildə Milli Məclisə keçirilən seçkilərdə mən 82 saylı İmişli-Saatlı seçki dairəsi üzrə deputatlığa namizəd olmuşam. Seçkilərin nəticələri Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən sentyabrın 21-də təsdiq edilib. Amma məktəb direktoru məni sentyabrın 17-də işdən çıxarıb. Həmin vaxt mənim toxunulmazlıq hüququm olub. Bu hüquqa görə mən işdən çıxarıla, razılığım olmadan başqa işə keçirilə bilməzdim. Məhkəmə əmək müqaviləmə xitam verilməsi üçün əsas göstərilən halları müzakirə etdi, toxunulmazlıq hüququm arxa planda qaldı".

L.Nəcəfquliyeva məhkəmə qətnaməsini hələ almadığını, alan kimi ondan apellyasiya şikayəti verəcəyini söyləyir.

O, bundan əvvəl də AzadlıqRadiosuna açıqlamasında işdən kənarlaşdırılmağını yeni tikilmiş məktəb binasının istifadəyə verilməsinin ləngidilməsinə görə sentyabrın 16-da açıq havada dərs keçməyi ilə əlaqələndirmişdi. O, həmçinin son parlament seçkilərində deputatlığa namizəd kimi etdiyi çıxışlara, sosial mediada paylaşımlara, bəzi vəzifəli şəxslər barədə tənqidi çıxışlarına görə hədələndiyini də vurğulayırdı. Daha əvvəl də L.Nəcəfquliyeva çalışdığı məktəbdə ayaqyolu olmaması ilə bağlı video çəkib paylaşmaqla gündəmə gəlmişdi.

"Müəllim şagirdlərdən alət kimi istifadə edib"

Mil-Muğan Regional Təhsil İdarəsi də L.Nəcəfquliyevanın işdən kənarlaşdırılmasının şagirdlərə açıq havada dərs keçməsi və bunu özünün TikTok hesabından canlı paylaşması ilə əlaqədar olduğunu təsdiqləmişdi. Qurum yaydığı açıqlamada iddia edib ki, müəllim şəxsi mənafeyi naminə şagirdlərdən alət kimi istifadə edib. "Bununla da təhsilalanların sağlam və təhlükəsiz şəraitdə təhsil almaq hüquqlarını, həmçinin "Təhsilverənlərin etik davranış Qaydaları"nı kobud şəkildə pozub",- açıqlamada bildirilir.

İranın Bakıdakı səfirliyinin müvəqqəti işlər vəkili Seyid Cəfər Ağayi Məryan Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) çağırılıb.

Bu barədə Azərbaycan XİN-in yanvarın 25-də yaydığı məlumatda bildirilir.

"Görüş zamanı son zamanlar hökumət dairələrinə yaxın İran mətbu orqanlarında Azərbaycan əleyhinə, ölkə rəhbərliyinə qarşı açıq-aşkar şəkildə aparılan kampaniyaya etiraz bildirilib", - press-relizdə vurğulanır. "Xüsusilə, uzun fasilədən sonra Tehranda keçirilmiş Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında iqtisadi, ticarət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq üzrə Dövlət Komissiyasının 16-cı iclasından və səmərəli rəsmi görüşlərdən sonra Azərbaycanın İrandakı səfirinin XİN-ə çağırılaraq əsassız şəkildə etiraz bildirilməsinin... anlaşılmazlıq yaratdığı qeyd olunub".

Bundan əvvəl, yanvarın 24-də Azərbaycanın Tehrandakı səfiri Əli Əlizadə İran XİN-ə dəvət olunub, burada nazirin köməkçisi və Avrasiya İdarəsinin baş direktoru Moctaba Dəmirçi ilə görüşüb. MEHR agentliyinin yaydığı məlumata görə, Dəmirçi Azərbaycanda təhsil alan bir sıra iranlı tələbələrə münasibətdə "mənfi" hərəkətlərə toxunub. O, bunu iki xalq arasındakı münasibətlər üçün zərərli adlandırıb, İran tərəfin etirazını bildirib və bu hərəkətlərin təşəbbüskarlarını cəzalandırmağa çağırıb.

Bugünlərdə bəzi yerli media orqanlarının məlumatına görə, Azərbaycanda təhsil alan 10-a yaxın iranlı tələbə "əxlaqa zidd" davranışlarla bağlı ölkədən deport olunub.

Lakin belə məlumatları Azərbaycanın rəsmi qurumları, hələlik, nə təsdiq, nə də inkar ediblər.

8 yanvar

Əliyev İran Təhlükəsizlik Şurasının katibini qəbul edib

Prezident İlham Əliyev yanvarın 8-də İranın Milli Təhlükəsizlik üzrə Ali Şurasının katibi Əli Əkbər Əhmədianı qəbul edib.

AZƏRTAC-ın məlumatına görə, İ.Əliyev deyib ki, Bakı regional məsələlərin region dövlətləri tərəfindən həll edilməsinin tərəfdarıdır və bu xüsusda regional əməkdaşlıq xarakteri daşıyan "3+3" formatının təşəbbüskarı da məhz Azərbaycan olub: "Regiondankənar xarici qüvvələrin regiona cəlb edilməsinin qəbuledilməz olduğu bir daha vurğulanıb".

"3+3" formatı dedikdə İran, Azərbaycan, Rusiya, Türkiyə, Ermənistan və Gürcüstanın əlaqələrindən bəhs edilir. Amma Gürcüstan həmin formatda görüşlərə qatılmır.

Habelə bildirildiyinə görə, görüşdə "Şimal-Cənub" nəqliyyat dəhlizinin inkişaf etdirilməsinin, bu baxımdan Azərbaycan, Rusiya və İran arasında üçtərəfli əməkdaşlıq formatının vacibliyinə toxunulub.

"Söhbət zamanı dostluq, qardaşlıq və mehriban qonşuluq prinsipi əsasında münasibətlərin bundan sonra da yüksələn xətt üzrə inkişaf edəcəyi qeyd olundu", - məlumatın sonunda bildirilir.

Bu görüş prezident İ.Əliyevin yerli televiziyalara müsahibəsində İranla bağlı bəzi tənqidi fikirlər səsləndirməsindən bir gün sonraya təsadüf edib. Amma görüşlə bağlı məlumatda prezidentin müsahibədə narahatlıqlarını bildirdiyi məsələlərdən bəhs edilmir.

Prezident İranla bağlı: '...Üzr istəyəcəklər, yoxsa yox?'

Prezident İlham Əliyev yanvarın 7-də yerli televiziya kanallarına müsahibəsində İranın Ali rəhbərinin Ərdəbil vilayəti üzrə nümayəndəsi Seyid Həsən Amelinin bu yaxınlarda Azərbaycanla bağlı açıqlamasına münasibət bildirib: "Burada sual ondadır ki, onu o vəzifəyə təyin edən adam buna necə münasibət göstərir? Axı o, özbaşına gəlib orada oturmur".

Prezident suallarına davam edib: "...Üzr istəyəcəklər, yoxsa yox?".

Prezidentin deməsinə görə, İranın xarici işlər nazirinin açıqlaması kifayət deyil, həmin şəxs ən azı vəzifəsindən kənarlaşdırılmalıdır və Azərbaycandan üzr istəməlidir.

Prezident Əliyevin bu fikirlərinə, hələlik, İranın rəsmi qurumlarının münasibəti bəlli deyil.

1 yanvar

Azərbaycan İrana etiraz bildirib

Yanvarın 1-də İranın Azərbaycandakı səfirliyinin müvəqqəti işlər vəkili Seyid Cəfər Ağayi Məryan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb.

Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) məlumatında bildirilir ki, dekabrın 29-da Ərdəbildə İranın Ali rəhbərinin Ərdəbil vilayəti üzrə nümayəndəsi Seyid Həsən Amelinin iştirak etdiyi tədbirdə Azərbaycana və onun dövlət başçısına qarşı səsləndirilən "təhqiramiz" ifadələrə görə İran tərəfinə sərt etiraz bildirilib.

"Bununla yanaşı, son zamanlar İranda əhali arasında açıq-aşkar şəkildə anti-Azərbaycan əhval-ruhiyyəsinin ciddi şəkildə qızışdırılması ilə əlaqədar narazılıq diqqətə çatdırılıb. İranda anti-Azərbaycan propaqandasının ikitərəfli münasibətlərin ruhuna, ölkələrimiz qarşısında qoyulan məqsəd və vəzifələrə uyğun gəlmədiyi qarşı tərəfə bildirilib", - məlumatda vurğulanıb.

+++

İran xarici işlər nazirinin köməkçisi və nazirliyin Avrasiya üzrə baş direktoru Müctəba Dəmirçili bu ölkənin Bakıdakı səfirliyinin müvəqqəti işlər vəkilinin Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə çağrılmasına münasibət bildirib.

Onun sözlərinə görə, İranın Ali rəhbərinin Ərdəbil vilayəti üzrə nümayəndəsi Seyid Həsən Amelinin Azərbaycana qarşı dedikləri İran hökumətinin mövqeyini əks etdirmir.

"İranın əsas siyasəti qonşu dövlətlərlə, xüsusilə Azərbaycan ilə dostluq əlaqələrini genişləndirməkdir", - Dəmirçili IRNA agentliyinə bildirib.

Xatırlatma

İran-Azərbaycan münasibətlərində əvvəllər də müəyyən narazılıq olmuşdu. Bundan əvvəlki illər hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Hətta 2023-cü il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşının həlak olduğu, ikisinin isə xəsarət aldığı açıqlandı. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi.

Ardınca da Azərbaycanda bir çox həbslər oldu. Saxlananlar ən müxtəlif ittihamlarla (ən çox da narkotiklə) üzləşsələr də, hökumətə yaxın media orqanlarında onlar "İran casusu" kimi təqdim edilirdilər. Hərçənd onların yaxınları bununla dini kəsimdən olan bir çox şəxslərin şərləndiyini dedilər. Amma xüsusilə son bir ildə hər iki tərəfin rəsmiləri bir-biriləri ilə əməkdaşlığa dair fikirlər səsləndirirlər. Ötən ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin qarşılıqlı maraq doğuran məsələləri "sakitcə" müzakirə etmək üçün ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşmək istədiyini bildirib.

"Doğrudan da, bu günün reallıqlarına əsaslanaraq görüşməyimiz, həm ABŞ, həm də Rusiyanı maraqlandıran bütün sahələr üzrə sakit danışmağımız daha yaxşı olardı. Biz hazırıq", - Putin "Rossiya 24" telekanalının efirində Pavel Zarubinə müsahibəsində deyib.

Putin Trampı "təkcə ağıllı deyil, həm də praqmatik insan" adlandırıb. Rusiya prezidentinin fikrincə, o, Amerika iqtisadiyyatına ziyan vuracaq sanksiyalarla bağlı qərarlar qəbul etməyəcək.

Cümə günü yayımlanan həmin müsahibədə Putin bildirib ki, onun Trampla "həmişə sırf işgüzar, eyni zamanda praqmatik və etibarlı" münasibətləri olub. "Mən onunla razılaşmaya bilmərəm ki, 2020-ci ildə onun qələbəsini oğurlamasaydılar, bəlkə də, 2022-ci ildə Ukraynada yaranmış bu böhran olmazdı", - o əlavə edib.

Bundan əvvəl Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov da Putinin Trampla danışığa hazır olduğunu bildirmişdi. "Putin hazırdır, siqnalları gözləyirik", - o, cümə günü jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.

Peskov, digər məsələlərlə yanaşı, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinin nəticəsinin dünya neft qiymətlərindən asılı olmadığını, hərbi əməliyyatların Rusiya Federasiyasının milli təhlükəsizliyinə təhdidlə bağlı olduğunu söyləyib.

2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalı başlayandan sonra Putinin əvvəlki ABŞ administrasiyasının rəhbəri Co Baydenlə şəxsi görüşü olmayıb.

Yanvarın 22-də Tramp Putinə müraciət edərək sövdələşməyə getməyə və müharibəni dayandırmağa çağırıb. ABŞ prezidentinin sözlərinə görə, Rusiya razı olmazsa, Vaşinqton ona qarşı yeni rüsumlar və sanksiyalar tətbiq edə bilər. Bununla belə, Tramp təklif etdiyi "sövdələşmə"nin məzmunu ilə bağlı təfərrüatları açıqlamayıb.

V.Putin dəfələrlə vurğulayıb ki, Rusiya yalnız Ukrayna Moskvanın daha əvvəl ilhaqını elan etdiyi dörd bölgədən qoşunlarını çıxararsa, sülh danışıqlarına gedəcək. Kiyev bunu özü üçün qəbuledilməz şərt adlandırır.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski "Bloomberg"ə müsahibəsində Rusiya ilə danışıqlar "güclü mövqedən" aparılacaqsa, ona hazır olduğunu bildirib. Bunun üçün Ukrayna, onun sözlərinə görə, Birləşmiş Ştatlardan lazımi təhlükəsizlik zəmanəti almalıdır.

Sietl ştatının federal məhkəmə hakimi ABŞ prezidentinin bu ölkədə doğulanlara avtomatik verilən vətəndaşlıq hüququnun ləğvi ilə bağlı fərmanını dayandırıb. Sözügedən sənədi prezident Tramp inauqurasiya günü, yanvarın 20-də imzalayıb. Tramp konstitusiya müddəasının yeni şərhini təklif edib. İndiyədək bu müddəa ABŞ ərazisində doğulan bütün uşaqların avtomatik olaraq bu ölkənin vətəndaşı olmasını nəzərdə tuturdu.

Avropa və Amerika mediasında Trampı tənqid edənlər bildirir ki, yeni qərar 1868-ci ildə qəbul olunmuş konstitusiya düzəlişinə ziddir. 100 ildən artıqdır ki, bu düzəliş Amerika məhkəmələri tərəfindən ABŞ-də doğulan uşaqların xeyrinə şərh edilir.

BBC xəbər verir ki, insan haqları qrupları və Demokratların üstünlük təşkil etdiyi bir neçə şəhər və ştatın hökumətləri federal məhkəmələrdə bir neçə iddia qaldırıb. Bunlardan ilkinə Vaşinqton ştatının Sietl şəhərində baxılıb və məhkəmə 25 dəqiqədən çox çəkməyib. Federal hakim Con Kofenur fevralın 19-da qüvvəyə minməli olan fərmanı müvəqqəti olaraq dayandırıb.

Administrasiyanın bu qərarı daha yüksək instansiyalarda mübahisələndirmək imkanı olacaq.

Bu həftə fərmana qarşı bir neçə başqa iddia da qaldırılıb.

Yanvarın 23-də oxşar iddia ilə bağlı hüquqşünasların konfransında Ədliyyə Nazirliyinin hüquqşünası Merilend ştatında federal hakimə bildirib ki, hələ ki heç bir federal qurum gələn ay fırmanın icrasına başlamağa hazırlaşmır.

"Üç gün əvvəl bu fərman verilib. Ona görə də agentliklərin onu həyata keçirmək üçün lazım olan siyasəti hazırlaması hələ çox tezdir", - vəkil Bred Rozenberq ABŞ dairə hakimi Debora Bordmana deyib.

Hakim iddiaçıların fərmanın müvəqqəti olaraq bloklanması ilə bağlı vəsatətləri üzrə iclası fevralın 5-nə təyin edib.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio və Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan arasında telefon danışığı olub.

ABŞ Dövlət Departamentinin rəsmi saytında bildirilir ki, yanvarın 22-də olan telefon danışığında M.Rubio ABŞ-Türkiyə münasibətlərinin əhəmiyyətini, Türkiyənin NATO-nun əsas müttəfiqi kimi rolunu və regionda ortaq maraqların olduğunu vurğulayıb.

Dövlət katibi Suriyada hərtərəfli siyasi keçidin vacibliyini qeyd edib. O, yeni hökumətin Suriyanın beynəlxalq terrorizmin mənbəyinə çevrilməsinin qarşısını almalı və xarici zərərli qüvvələrin bu keçid prosesindən öz məqsədləri üçün istifadə etməsinə imkan verməməli olduğunu bildirib.

Dövlət Departamenti yaydığı məlumatda bildirir ki, tərəflər həmçinin Ermənistan və Azərbaycan arasında "uzunmüddətli və ləyaqətli" sülhün təmin olunmasının vacibliyini müzakirə ediblər.

İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh danışıqları üç ildən çox davam etsə də, hələlik, sülh müqaviləsi imzalanmayıb. Danışıqlar həm ABŞ, həm Rusiya, həm də Avropa İttifaqının (Aİ) ayrı-ayrılıqda vasitəçiliyi ilə aparılıb.

Sonuncu dəfə Vaşinqtonun tərəflər arasında xarici işlər nazirləri səviyyəsində təklif etdiyi görüş baş tutmayıb. ATƏT Xarici İşlər Nazirləri Şurasının Maltada keçirilən 31-ci iclasında (5-6 dekabr) Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri - Ceyhun Bayramovla Ararat Mirzoyan görüşməyiblər. Azərbaycanda hakimiyyətə yaxınlığı ilə seçilən yerli saytların iddiasına görə, Birləşmiş Ştatların ovaxtkı dövlət katibi Antoni Blinken iclas çərçivəsində Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərini görüşdürmək istəsə də, Bakı təklifdən imtina edib.

"Səbəb kimi göstərilib ki, "ümumilikdə Bayden Administrasiyası Azərbaycanla bağlı ədalətsiz, qərəzli siyasət yürüdür",- həmin saytlarda diplomatik mənbələrə istinadla bildirilir.

Ermənistan Xarici Kəşfiyyat xidməti yanvarın 23-də yayımladığı illik hesabatında "müxtəlif fakt, bilgi və hadisələrin təhlili əsasında bu qənaətə gəlib ki, indi Azərbaycanın Ermənistan əleyhinə genişmiqyaslı hücuma keçmə ehtimalı yüksək sayılmır".

Sənəddə bu da vurğulanır ki, sülh sazişi və dövlətlərarası münasibətlər olmadığından sərhəddə lokal gərginlik və eskalasiya riski qalır: "Bu riskin aradan qaldırılması üçün potensial təminat 2024-cü ildə başlanan sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya prosesinin aramsız davam etdirilməsi ola bilər".

Ermənistan Xarici Kəşfiyyat Xidməti Azərbaycanın bu ölkə ilə bağlı "Qərbi Azərbaycan" və "qərbi azərbaycanlılar", "Ermənistanın hərbiləşdirilməsi", "revanşizm" və “Zəngəzur dəhlizi" kimi mövzularını diqqətlə izlədiyinə də diqqət çəkir.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanla Ermənistan arasında toqquşmalar doğurmuş, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi. Bakı 2020-ci ildə 44 günlük müharibə nəticəsində həmin 7 rayona, Qarabağınsa bir bölümünə nəzarətini bərpa etmişdi.

Azərbaycan ötən il sentyabrın 19 və 20-də Qarabağda "lokal antiterror tədbirlər" elan etmiş, Yerevansa bunu "etnik təmizləmə" adlandırmışdı.

Qarabağdakı separatçı qurumun son rəhbəri Samvel Şahramanyan yeni ilədək bu qurumun fəaliyyətini dayandıracağını açıqlamış, ancaq Ermənistana getdikdən sonra bu qərarından vaz keçdiyini bildirmişdi. Qarabağdan Ermənistana əhali köçü də o vaxt baş vermişdi.

Hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb.